Czytelniku! pamiętaj, że wszystkie informacje i porady zawarte na naszym portalu nie zastąpią indywidualnej konsultacji z fachowcem/lekarzem. Stosowanie treści zawartych na naszym blogu w praktyce każdorazowo powinno być konsultowane z specjalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawca portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania porad zamieszczanych na stronie.

Oko jest jednym z najbardziej niezwykłych zmysłów człowieka. Ten niewielki narząd dostarcza nam aż 85% informacji o otoczeniu. Proces widzenia od dawna nas fascynował, dlatego też staraliśmy się go jak najlepiej zgłębić. Współczesna medycyna dostarcza odpowiedzi na wiele trapiących nas pytań. Dzięki dokonaniom naukowców lepiej poznaliśmy anatomię i strukturę oka oraz jego funkcjonowanie.

Jak zbudowane jest oko człowieka?

Główną strukturą oka jest kulista gałka oczna umieszczona w oczodole. Choć waży tylko 8 gramów, cechuje ją bardzo skomplikowana budowa. Okazuje się, że gałka oczna składa się z aż trzech charakterystycznych elementów:

• zewnętrznej błony włóknistej (twardówka i rogówka),
• środkowej naczyniowej (tęczówka, ciało rzęskowe, naczyniówka),
• wewnętrznej (siatkówka).

Najbardziej zewnętrzną warstwę tworzy nieprzezroczysta twardówka, otaczająca oko od strony oczodołu i przechodząca w przedniej części w przejrzystą rogówkę. Kolorową część oka nazywamy tęczówką. W samym jej środku znajduje się okrągły otwór, przez który światło wnika do oka – to źrenica. Za tęczówką umiejscowiona jest soczewka, która pozwala skupiać wzrok na bliskich i odległych przedmiotach. Gałka oczna odbiera wrażenia wzrokowe, przekazując je poprzez drogi wzrokowe do korowych ośrodków wzrokowych w mózgu. Gałki oczne mogą poruszać się wewnątrz oczodołu. Odpowiadają za to trzy grupy mięśni zwane aparatem ruchowym oka. Ostatnim elementem, o którym należy wspomnieć omawiając budowę ludzkiego oka, jest aparat ochronny. Zaliczają się do niego: powieki wraz z łukami brwiowymi, rzęsy, narząd łzowy i łzy oraz spojówka. Mają one za zadanie chronić oko przed urazami mechanicznymi i drobnoustrojami oraz pełnią ważną funkcję podczas nawilżania.

Jak to się dzieje, że widzimy?

Widzenie jest złożonym procesem fizyczno-psychicznym, w który zaangażowany jest cały układ wzrokowy. W procesie tym istotne znaczenie odgrywa światło. W dużym uproszczeniu i skrócie możemy przyrównać to do sposobu działania aparatu fotograficznego. Rolę przesłony pełni tęczówka – to ona reguluje ilość światła wpadającego do wnętrza oka poprzez zwężanie lub rozszerzanie źrenicy. Po przedostaniu się przez źrenicę, tęczówkę i rogówkę światło przechodzi przez soczewkę oka. Jej działanie jest podobne do zoomu w aparacie: soczewka jest elastyczna i zmienia swój kształt, umożliwiając ostre widzenie przedmiotów położonych blisko lub daleko. Proces polegający na dostosowywaniu oka do oglądania kształtów znajdujących się w różnych odległościach nazywamy akomodacją. Z kolei postrzeganie głębi i ocenianie odległości konkretnych obiektów określa się jako widzenie stereoskopowe: https://www.bezokularow.pl/poradnik/widzenie-stereoskopowe-mechanizm-i-badania. Pod tą tajemniczą nazwą kryje się nic innego jak widzenie dwuoczne, czyli rodzaj postrzegania wzrokowego umożliwiający odległości do widzianych przedmiotów. Po przejściu przez soczewkę promienie światła skupiają się na siatkówce. Znajdujące się w niej fotoreceptory (czopki i pręciki) zmieniają bodźce świetlne na sygnały elektryczne i wysyłają impulsy do mózgu za pośrednictwem nerwu wzrokowego. W korowych ośrodkach nerwowych w mózgu impulsy te są odbierane i przetwarzane na obraz. W proces analizy sygnałów odbieranych przez wzrok zaangażowane jest aż 10% wszystkich komórek mózgowych. Dzięki temu nie tylko patrzymy, ale też rozumiemy to, co widzimy.

Jak dbać o wzrok?

Każdy z nas chce cieszyć się dobrym widzeniem jak najdłużej. Okazuje się jednak, że mało kto regularnie odwiedza gabinet specjalisty ochrony wzroku. Do okulisty lub optometrysty najczęściej zgłaszamy się wtedy, gdy pojawia się problem z widzeniem. Tymczasem profilaktyka i systematyczne wykonywanie badań narządu wzroku to najlepsze, co możemy zrobić dla wspierania swojego zdrowia. Każdy dorosły powinien rutynowo odwiedzać swojego lekarza. Osoby, u których zdiagnozowano wadę refrakcji, powinny odwiedzać specjalistę co najmniej raz do roku, niezależnie od tego, czy noszą okulary, czy soczewki kontaktowe. Tym, co wyjątkowo źle wpływa na nasz wzrok, jest spędzanie wielu godzin przed ekranem komputera. Wpatrywanie się w monitor przyczynia się do zwiększenia napięcia akomodacyjnego oraz zmniejsza częstotliwość mrugania. W konsekwencji pojawia się uczucie pieczenia, swędzenia, a nawet bóle głowy. Aby dbać o oczy i odpowiedni poziom ich nawilżenia warto stosować krople do oczu. To skuteczne remedium na dyskomfort wywołany niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi.